در نُهمین جلسه کارگروه پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری که در تاریخ دوم بهمنماه 1403 با حضور دکتر پیمان صالحی (دبیرکل شورای عالی عتف و رئیس کارگروه) برگزار شد، «تجربۀ وزارت جهاد کشاورزی در ارزیابی علم و فناوری» و «مقایسه تطبیقی گزارشهای ارزیابی علم، فناوری و نوآوری در جهان و فعالیت سازمانهای داخلی دربارۀ آنها » بررسی شدند.
به گزارش روابط عمومی
دبیرخانه شورای عالی عتف، دکتر علیپور مدیرکل دفتر نظارت و ارزشیابی سازمان
تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در نُهمین جلسه کارگروه پایش و ارزیابی علم، فناوری
و نوآوری چگونگی ارزیابی علم و فناوری در سازمان تات را بیان کردند.
ایشان با اشاره به دغدغه
سازمان برای ارزیابی عملکرد گفتند سعی کردیم کلیه فعالیت های سازمان را بر اساس
مدل ارزیابی دکتر قاضی نوری و برمبنای شاخصهای تناسب، کارایی، اثربخشی و سودمندی
بسنجیم. سنجش بروندادها و آثار سیستم از جمله نقاط مغفول در کارهای داخلی بوده است
که سازمان خود را ملزم به ورود به آن حوزه ها کرد.
همچنین دکتر دانشیان مدیرکل
دفتر امور پژوهشی تغییر رویکرد سازمان تات در سه دهه گذشته را چنین توصیف کرد: در ابتدا تمرکز بر خروجی ها (output) بود و به بقیه مسیر ارزیابی یعنی پیامد و اثر توجهی میشد. در دهه
۱۳۹۰، سازمان تات وارد مرحله پیامد (outcome) شد و در این دو
سال گذشته با یک پوست اندازی جدید وارد حوزه اثر (impact) شدیم. آثار در سازمان در شش دسته دنبال میشود: «ارزش
اقتصادی»، «بهبود فرایندهای تولید»، «مدیریت و بهرهبرداری پایدار از منابع پایه و
طبیعی»، «مرجعیت علمی»، «بهبود حکمرانی» و «ارتقای کیفیت زندگی و محیط کار». به
عبارتی نمود بیرونی فعالیتهای سازمان بایستی در این دستهبندیها ملموس باشد.
در ادامه این موضوع مطرح شد که سازمان تات برای
اصلاح آییننامه ارتقا اعضای هیئتعلمی خود گام مهمی در تطابق وظایف با نحوه ارتقا
اعضا برداشته است.
دکتر زند نیز با اشاره به
واکسنهای مؤسسه رازی و برنجهای اصلاح نژادی که همه مردم کشور از آنها بهرهمند
شدهاند آنها را جزو آثار سازمان تات دانستند که مردم آنها را به صورت ملموس حس
کردهاند.
آقای دکتر منتظر با اشاره به اینکه شأن شورای
عالی علوم تحقیقات و فناوری ورود به ارزیابی علم و فناوری در درون دستگاه نیست
گفتند ارائه چگونگی ارزیابی علم و فناوری در دستگاهها به دو دلیل صورت میگیرد:
1. آشنایی دستگاههای
ملی با تجربیات یکدیگر و نحوه بهرهمندی از آن. در واقع میخواهیم بدانیم چه تجربه
انباشتهای در حوزه ارزیابی علم و فناوری وجود دارد تا در عرصه ملی در اختیار سایر
دستگاهها قرار گیرد.
2. شکلگیری نگاه
فرایندی به ارزیابی علم و فناوری.
دستورکار بعدی این کارگروه ارائه «مقایسه تطبیقی
گزارشهای علم، فناوری و نوآوری در جهان و فعالیت سازمانهای داخلی درباره آنها»
بود که خانم دکتر بیگدلو آن را ارائه کرد. بیگدلو ابتدا
گزارشهای «شاخص پایش جهانی کارآفرینی»، «شاخص پایش جهانی آموزش»، «شاخص سهولت کسب
و کار»، «شاخص جهانی نوآوری»، «شاخص جهانی رقابتپذیری استعداد»، «شاخص جهانی دانش»
و «شاخص آمادگی کسب و کار» را به عنوان مهمترین گزارشهای مطرح جهانی در زمینه
پایش و ارزیابی مطرح کرد سپس زیر مجموعههای هر یک و همپوشانی آنها را بیان کرد.
وی شاخص جهانی دانش را با بیش از ۱۵۰ نشانگر جامعترین شاخص در ارزیابی و پایش علم و
فناوری دانست. بیگدلو در ادامه دستگاههای متولی قانونی پایش و ارزیابی علم و
فناوری و کارهایی که تاکنون در این زمینه انجام دادهاند را نام برد و مشخص شد که
هیچ دستگاهی به صورت کامل گزارشی را ترجمه و به صورت متواتر منتشر نمیکند.
کارشناس مسئول پایش و ارزیابی در انتهای گزارش
خود پیشنهاد داد که با یک تقسیمکار ملی مسئولیت ترجمه، تحلیل و انتشار سالانه هر
یک از گزارشها به نهادهای مربوطه واگذار شود همچنین با استفاده از پتانسیل دستگاههای
موجود یک نهاد متولی علم و فناوری در کشور شود.
آقای دکتر صالحی با اشاره به اهمیت نقشآفرینی در
سطح بینالمللی و توجه همزمان به داخل اذعان داشت دادههای تولید شده برای گزارشهای
خارجی حتماً در داخل هم استفاده خواهد شد. دبیرکل شورا و رئیس کارگروه با اشاره به
شاخص جهانی نوآوری رتبه ۴ در تولید مهندس
و رتبه بالای ۱۰۰ در نظام
حکمرانی را نشاندهنده نقاط قوت و ضعف دانست که میتواند هدایتگر سیاستگذاری علم
و فناوری در کشور باشد.
همچنین ایشان با تأکید بر جایگاه و شأنیت شورای
عالی علوم تحقیقات فناوری برای پیشنهاد تقسیمکار ملی، این کار را با تعیین بهترین
متولی برای هر بخش لازم دانست و تمرکز بر پیامد و اثر در گزارشهای علم
و فناوری را مهم برشمرد.